نکاتی در مورد سویه مو ویروس کرونا
سویه مو ویروس کرونا تاکنون تنها توانسته یک دهم درصد از جمعیت مبتلایان به کرونا در جهان را درگیر کند و از این حیث در 9 ماه گذشته سویه ای بسیار کم تحرک تر از سویه غالب “دلتا” نشان داده است. از زمان شیوع پاندمی کرونا در جهان، سویه های متعددی ناشی از جهش های ژنتیکی ویروس کرونا جدید (کووید19) فراگیر شده است.
سویه غالب کنونی در جهان سویه “دلتاست” که شیوع آن ابتدا از هند آغاز شد و به فاصله ای اندک به سرتاسر جهان تسری پیدا کرد. سویه دلتا در شرایطی همه گیر شد که حدود دو سوم جمعیت برخی کشورهای توسعه یافته در اروپا و آمریکای شمالی و آسیا با واکسیناسیون همگانی بر ضد کرونا ایمن شده بودند اما شیوع سویه دلتا و ابتلای مجدد برخی واکسینه شده ها به بیماری نشان داد جهش های ژنتیکی ویروس کرونا می تواند چالشی عمده برای واکسن ها باشد؛ هر چند که واکسیناسیون همچنان یکی از مهم ترین عوامل ایجاد ایمنی در برابر ابتلای شدید به بیماری و یا احتمال مرگ است.
سازمان بهداشت جهانی هفته گذشته سویه جدیدی از ویروس کرونا تحت عنوان سویه مو را به لیست سویه های مورد توجه افزوده است. این بدان معناست که این سازمان در حال بررسی بیشتر این سویه است و این سویه هم اینک تهدیدی جدی و فوری برای نظام بهداشت و درمان جهانی ایجاد نکرده است.
چهار نوع نگران‌کننده ویروس کرونا
سازمان بهداشت جهانی در حال حاضر چهار نوع نگران‌کننده ویروس کرونا ازجمله آلفا (Alpha) در ۱۹۳ کشور و دلتا (Delta) در ۱۷۰ کشور را شناسایی کرده است. سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد که بر نوع جدیدی از ویروس کرونا موسوم به «مو» (Mu) نظارت می‌کند، این نوع کرونا اولین بار در ماه ژانویه در کلمبیا شناسایی شد. سازمان بهداشت جهانی روز سه‌شنبه در اعلامیه هفتگی همه‌گیری خود گفت: Mu که از نظر علمی با نام B.۱.۶۲۱ شناخته می‌شود، به‌عنوان نوع مورد توجه طبقه‌بندی شده است. این نوع کرونا جهش‌هایی دارد که خطر مقاومت به واکسن‌ها را نشان می‌دهد و تاکید کرد که برای درک بهتر آن به مطالعات بیشتری نیاز است. «نوع Mu دارای صور با جهش‌های مختلف است که نشان‌دهنده ویژگی بالقوه فرار ایمنی است.»
نگرانی در مورد ظهور جهش‌های جدید ویروس کرونا
نگرانی‌های گسترده‌ای در مورد ظهور جهش‌های جدید ویروس کرونا وجود دارد زیرا نرخ عفونت در سطح جهانی در حال افزایش است و نوع بسیار قابل انتقال دلتا به ویژه در میان افراد واکسینه‌نشده و در مناطقی که اقدامات ضدویروس کاهش یافته رو به رشد است. همه ویروس‌ها ازجمله سارس-کوو-۲ (SARS-CoV-۲ ) که باعث کووید -۱۹ می‌شود، با گذشت زمان جهش می‌یابند و اکثر جهش‌ها بر خواص ویروس تاثیر کمی دارند یا هیچ تاثیری ندارند اما جهش‌های خاصی می‌توانند بر خواص یک ویروس تاثیر داشته باشند و بر سهولت انتشار آن، شدت بیماری ایجاد شده و مقاومت آن در برابر واکسن‌های کرونا، داروها و سایر اقدامات متقابل تاثیر بگذارند.
سازمان بهداشت جهانی در حال حاضر چهار نوع نگران‌کننده ویروس کرونا ازجمله آلفا (Alpha) در ۱۹۳ کشور و دلتا (Delta) در ۱۷۰ کشور را شناسایی کرده است. همچنین این سازمان پنج نوع ازجمله Mu را اعلام کرده است که باید تحت نظارت باشند. این ویروس پس از شناسایی در کلمبیا در سایر کشورهای آمریکای جنوبی و در اروپا مشاهده شده است. WHO اعلام کرد که شیوع جهانی آن در بین موارد متوالی زیر ۰.۱ درصد و در کلمبیا، این میزان ۳۹ درصد است.
نکاتی در مورد سویه مو ویروس کرونا
درباره سویه مو تا کنون نکات زیر را می توان مورد اشاره قرار داد:
1- این سویه برای نخستین بار در ژانویه 2021 یعنی حدود 9 ماه پیش در کشور کلمبیا در آمریکای جنوبی مشاهده شده و خاستگاه اولیه آن کلمبیاست.
2- این سویه تاکنون به حدود 40 کشور دنیا نفوذ کرده است. کشورهایی در آمریکای جنوبی و اروپا و آمریکای شمالی و برخی کشورهای آسیایی نظیر هنگ کنگ
3- این سویه تاکنون تنها یک دهم درصد از جمعیت مبتلایان به کرونا در جهان را آلوده کرده است.
4- این سویه در 9 ماه گذشته کاملا زیر سایه غلبه سویه دلتا بوده و نتوانسته به عنوان سویه غالب خود را نشان دهد.
5- سویه مو تحت مطالعه و بررسی نظام های بهداشتی کشورها و سازمان بهداشت جهانی است و هنوز درباره بیماری زایی، قدرت سرایت و قدرت کشندگی این ویروس هیچ مطالعه قابل استنادی انتشار نیافته است.
جدی بودن و تهدیدزا بودن بیشتر سویه مو
6- سویه مو در 30 آگوست 2021 (5 روز پیش) در لیست سازمان بهداشت جهانی به عنوان سویه مورد توجه قرار گرفته است. “رنکینگ” سازمان بهداشت جهانی درباره سویه های تازه کشف شده ویروس کرونا 3 پله ای است و ارتقا در این رنکینگ به معنای جدی بودن و تهدیدزا بودن بیشتر سویه مو خواهد بود. اما خوشبختانه تاکنون سویه مو تنها در رده “مورد توجه” سازمان بهداشت جهانی بوده و این به معنای روند بررسی و مطالعه سویه مو است.
7- برخی گزارش ها از برخی کشورهایی که سویه مو به آنها رخنه کرده حاکی است که این سویه می تواند واکسن گریز باشد و قابلیت دور زدن سیستم ایمنی بدن را دارد. برای مثال در یک خانه سالمندان در بلژیک 7 نفر از سالمندان که دو دوز واکسن دریافت کرده بودند پس از ابتلا به سویه مو کرونا فوت کرده اند و 21 نفر دیگر از ساکنان و کارکنان این خانه سالمندان نیز در اثر ابتلا به سویه مو به نوع خفیف بیماری دچار شده اند. این امر نشان می دهد سویه مو می تواند بالقوه تهدیدزا باشد هر چند هنوز مطالعات و شواهد بیشتری درباره قضاوت در مورد قدرت سرایت و قدرت بیماری زایی و کشندگی این سویه ویروس لازم است و به طور قطعی نمی توان درباره آن اظهار نظر کرد.
پروتکل هایی برای مبتلا نشدن به سویه مو
8- همه رعایت ها و پروتکل هایی که درباره شیوع ویروس کرونا تاکنون مورد تاکید بوده برای مبتلا نشدن به سویه مو نیز باید رعایت کرد. ماسک زدن، پرهیز از حضور در اجتماعات و رعایت فاصله فیزیکی با دیگران و نظافت شخصی و رعایت اصل تهویه هوا در اماکن سربسته و عمومی و تقویت سیستم ایمنی بدن و خواب کافی و… برای جلوگیری از ابتلا به سویه های مختلف ویروس کرونا لازم است و سویه مو نیز از این قاعده مستثنا نیست مگر اینکه شواهد و قراین جدیدی درباره این سویه به دست آید که نیازمند به روز کردن توصیه های پیشگیری و بهداشتی درباره این سویه ویروس باشد.
9- غالب نشدن این سویه ویروس طی 9 ماه گذشته در جهان می تواند نشانه خوبی باشد از اینکه احتمال غلبه این سویه ویروس در آینده نیز چندان بالا نباشد. چون سویه مو تاکنون و در 9 ماه گذشته تنها توانسته یک دهم درصد از مبتلایان جهانی ویروس کرونا را آلوده کند در حالی که سویه دلتا که تقریبا به طور همزمان با سویه مو در کلمبیا، از هند شروع به همه گیری کرد، با سرعتی بالا توانست با سرایت به دیگر کشورهای دنیا تبدیل به سویه غالب جهانی شود.
نشانه های پوستی کرونا چیست؟
علائم کرونا از تب و سرفه تا از بین رفتن کامل حس بویایی و حتی بی علامتی متغیر است ؛ نشانه های پوستی هم یکی از نشانه هایی است که نشان می دهد کرونا دارید. ضایعات شبه آبله مرغان، برجستگی‌های کوچک و صورتی رنگی هستند که درون آنها پر از مایع شفاف می‌باشد و مشابه ضایعاتی هستند که در اثر عفونت با ویروس واریسلا-زوستر (آبله مرغان) بوجود می‌آیند. این ضایعات بیشتر در ناحیه تنه، بازو و ساق پا دیده می‌شوند. علائم کرونا از فردی به فرد دیگر تغییر می‌کند. پوست اکثر افراد مبتلا به کرونا دچار تغییر نمی‌شود با این حال تعداد افرادی که اولین علامت ابتلای آنها به این بیماری علائم پوستی بوده٬ در حال افزایش است.
بسیار مهم است که توجه کنیم در برخی از بیماران، لکه‌های پوستی چند روز قبل از آنکه بیمار احساس بدحالی کند ظاهر می‌شوند. در سایر موارد، علائم پوستی چند روز پس از بروز تب، سرفه و اختلال در تنفس ایجاد می‌شوند.
علائم پوستی این ویروس
در اینجا به طور مختصر به علائم پوستی این ویروس که تا کنون شناسایی شده اند می‌پردازیم.
انگشتان (پا) کوویدی
این نام به نوعی برجستگی پوستی دردناک به رنگ قرمز تا بنفش اطلاق می‌شود که فقط بر روی انگشتان پا ظاهر می‌گردد (گاهی مواقع علاوه بر انگشتان پا، روی پاشنه پا، کف دست و یا حتی انگشتان دست نیز دیده می‌شود. ظاهر این ضایعات دقیقا مشابه ضایعات کهیر (Pernio) می‌باشد که در اثر تماس مکرر با سرما هم در کودکان و هم در بزرگسالان بوجود می‌آیند.
ضایعات شبه آبله مرغان
ضایعات شبه آبله مرغان، برجستگی‌های کوچک و صورتی رنگی هستند که درون آنها پر از مایع شفاف می‌باشد (وزیکول) و مشابه ضایعاتی هستند که در اثر عفونت با ویروس واریسلا-زوستر (آبله مرغان) بوجود می‌آیند. این ضایعات بیشتر در ناحیه تنه، بازو و ساق پا دیده می‌شوند.
کهیر
یکی دیگر از علائم کرونا، پیدایش کهیر در پوست می‌باشد (به آن Urticaria نیز می‌گویند). نشانه‌ی کهیر این است که به صورت ناگهانی بر روی پوست ظاهر می‌شود و فرد را دچار خارش شدید می‌کند. محل ضایعات کهیر مرتبا دچار تغییر می‌شود به نحوی که به ندرت بیش از ۲۴ ساعت در محل قبلی خود باقی می‌مانند و در هر بخشی از پوست می‌توانند تظاهر پیدا کنند. کهیر از جمله مشکلات بسیار رایج پوستی است چرا که در اثر عوامل متعددی نظیر عفونت‌های ویروسی، داروها و حساسیت‌های محیطی بوجود می‌آیند. مطرح کردن کرونا بعنوان یکی از علل قطعی کهیر دشوار به نظر می‌رسد.
ضایعات شبه سرخجه
این ضایعات نوعی راش پوستی غیر اختصاصی هستند که به صورت برجستگی‌های نقطه‌ای کوچک و صورتی رنگ در سراسر بدن دیده می‌شوند. همانند کهیر، ضایعات شبه سرخجه‌ای نیز در اثر عفونت‌های ویروسی و یا واکنش ازدیاد حساسیت نسبت به برخی داروها به ویژه آنتی بیوتیک‌ها بوجود می‌آیند. مطرح کردن کرونا بعنوان علت اصلی و دقیق بوجود آمدن این ضایعات در این موارد نیز چالش برانگیز است چرا که عوامل مختلفی می‌توانند باعث پیدایش ضایعات مذکور شوند.
ویروس کرونا هر روز با شکل جدید می آید
ویروس کرونا هر روز با شکل جدید می آید و مسئله مهم تر از دلتا، لاندا است که در پشت مرزهای ماست و موارد مشکوکی در ایران دیده شده که البته تائید رسمی نشده و پایش ژنتیکی می خواهد که در هر مرکزی انجام نمی شود. باید حتما بیش از پیش حفاظت های شخصی را رعایت کنیم. با تجربه ای که داریم، فکر می کنم پیک دلتا به لاندا وصل شود و در این بین فروکش درست و حسابی نداشته باشیم لذا تاکید داریم مردم هر چه می توانند مانند روزهای نخست کرونا رعایت کنند زیرا جان عزیز تر از همه مسائل است.
همه افرادی که در هفته گذشته فوت شدند قبل از این کنار ما بودند و فکر نمی کردند به بیماری و به این وضعیت دچار شوند و این اتفاق برای هر کدام از ماها محتمل است. جمعیت زیادی از افراد که به کرونا مبتلا می شوند، علائم را به خوبی بروز نمی دهند و یا خیلی خفیف است که متوجه نمی شوند. سرایت پذیری از فرد آلوده از روزهای قبل از بروز علائم وجود دارد و دیگران را مبتلا می کند؛ پیک انتقال ویروس ۲۴ ساعت قبل از آغاز علائم است. ویروس کرونا وحشی که نخستین بار در ووهان شناخته و به انسان منتقل شد، شاخصه های عجیبی نسبت به کروناویروس های قبل دارد و باید واقعا پروتکل های بهداشتی را رعایت کنیم.
کسی که علامت دار می شود باید چه کار کند؟
کسی که علامت دار می شود، باید در روزهای اول به پزشک مراجعه کند؛ برخی بعد از ۱۲ روز که بدحال می شوند، می آیند که در این زمان کاری از دست ما بر نمی آید. هر فرد آلوده به جای اینکه دنبال سی تی اسکن، تست و سرم باشد (که این ها درمان نیست)، باید هر روز اکسیژن خونش را اندازه بگیرد که ۹۴ به بالا خوب است و اگر سطح اکسیژن خون شریانی به ۹۳ و پایین تر برسد، درد سنگین قفسه سینه و تنفس تند داشته باشد، علائم خطر است و باید حتما تحت درمان قرار بگیرد.
متاسفانه در لحظه تابلوی کرونا عوض می شود و ممکن است امروز موردی نباشد و فرد دو روز بعد بدحال شود و این اتفاق در ویروس کرونا می افتد که مسئله مهم، پایش روز به روز و حتی ساعت به ساعت بیماران است. عوارض کرونا بسیار پیچیده است و بعضا بیمار با حال عمومی خوب ترخیص می شود و بعد از دو سه روز ممکن است فوق العاده بدحال، راهی آی سی یو و حتی فوت شود. در ۲۱ روز ابتدای بیماری به ویژه در بیماران قلبی، مُسن، دیابتی و دارای نقص ایمنی فوق العاده خطر زیاد است و بعد از این مدت خطرات انگشت شمار خواهد بود اما صفر نمی شود و می تواند برخی از علائم تا دو ماه ادامه داشته باشد.
