احتمال بروز جهش‌های خطرناک ویروس کرونا در افراد واکسینه شده

براساس تحقیقات منتشر شده‌ی مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، افرادی که واکسن زده‌اند نیز می‌توانند گونه‌ دلتا ویروس کرونا را مانند افرادی که واکسن نزده‌اند منتقل کنند. طبق مطالعه‌ای که در مجله‌ی “ساینتیفیک ریپورتس”(Scientific Reports) منتشر شده است، برخلاف آنچه تصور می‌کنیم افراد واکسینه شده نقش مهمی در بروز جهش‌های جدید ایفا می‌کنند! بهترین راه جلوگیری از ویروس کرونا و مرگ و میر ناشی از آن توزیع سریع واکسن است.

با این حال محققان به این نتیجه رسیده‌اند که احتمال بروز گونه‌ای مقاوم در برابر ویروس در صورت وجود سه شرط امکان پذیر است. شرط اول واکسینه شدن تعداد زیادی از افراد و نه همه‌ی آن‌ها است. شرط دوم گردش زیاد ویروس در میان جمعیت است. و شرط سوم عدم وجود دستورالعملی برای جلوگیری از انتقال ویروس از افراد واکسینه شده به سایر افراد است.

قبل از شیوع گونه‌ دلتای ویروس کرونا که اکنون مسئول بیش از ۸۰ درصد موارد ابتلا به کووید-۱۹ است چنین نگرانی‌هایی وجود نداشت زیرا تحقیقات نشان می‌داد که افراد واکسینه شده گونه‌های دیگر ویروس را منتقل نمی‌کنند. اما براساس تحقیقات منتشر شده‌ی مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها(CDC)، افرادی که واکسن زده‌اند نیز می‌توانند گونه‌ دلتای ویروس کرونا را مانند افرادی که واکسن نزده‌اند منتقل کنند. این موضوع افزایش موارد ابتلا در ایالات متحده آمریکا را نیز توضیح می‌دهد.

تاثیر سرعت واکیسناسیون در محیط انتشار دلتا کرونا

محققان به این نتیجه رسیدند که در محیطی که گونه‌ دلتای ویروس کرونا در حال انتشار است باید افراد با سرعت بیشتری واکسینه شوند تا از ظهور گونه‌ی مقاوم در برابر واکسن ویروس کرونا جلوگیری شود. محققان یک مدل ریاضی ایجاد کردند که شرایطی که با ظهور بیشتر گونه‌های جدید مرتبط است را پیش‌بینی می‌کند. آن‌ها دریافتند واکسینه شدن تعدادی از افراد در حالی که سایرین واکسن دریافت نکرده‌اند ممکن است باعث بروز گونه‌های مقاوم شود.

در حال حاضر هیچ‌یک از گونه‌های ویروس نمی‌تواند به طور کامل در برابر واکسن مقاومت نشان دهند. اما اگر در آینده جهش‌های مختلف باعث تغییر پروتئین اسپایک ویروس شود ممکن است این اتفاق رخ دهد. آنتی‌بادی‌ها این پروتئین را در ویروس شناسایی می‌کنند و اگر این بخش تغییر کند ممکن است دیگر قادر به شناسایی آن نباشند. در بخش دیگری از خبر منتشر شده در “بیزینس اینسایدر” آمده است،‌ ابتلای افرادی که یک دوز واکسن کرونا دریافت کرده‌اند خطر ایجاد چنین جهش‌هایی را افزایش می‌دهد زیرا برای ایجاد آنتی‌بادی‌های ضدویروس، زمان لازم است و سیستم ایمنی بدن ما پس از دریافت دوز دوم میزان بیشتری آنتی‌بادی تولید می‌کند.

بنابراین اگر فردی پس از دوز اول مبتلا شود، ویروس می‌تواند شرایط را بسنجد. دوز اول واکسن‌های فایزر و آسترازنکا تنها ۳۳.۵ درصد در برابر گونه‌ دلتای ویروس کرونا محافظت ایجاد می‌کنند. این تحقیقات جدید از دستورالعمل‌های تازه‌ی مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها مبنی بر استفاده از ماسک توسط افراد واکسینه شده در محیط‌های پرخطر نیز پشتیبانی می‌کند.

عفونت مجدد و ابتلا به گونه‌ دلتای ویروس کرونا

بررسی‌های پژوهشگران کمیته ساماندهی تحقیقات کووید-۱۹ در خصوص احتمال ابتلای مجدد به گونه‌ دلتای ویروس کرونا حاکی از این است که احتمال عفونت مجدد یا عود بیماری وجود دارد؛ اما با واکسیناسیون گسترده افراد، پیروی از اصول پیشگیری و مدیریت صحیح بیماری می‌توان از بروز مکرر و عواقب ناشی از ابتلا به این بیماری جلوگیری کرد. بیشتر این بیماران شرایط خاص پزشکی داشته‌اند و شایع‌ترین آن، ابتلا به پرفشاری خون، دیابت، بیماری مزمن کلیوی، بیماری کرونر قلبی، چربی خون بالا و چاقی بوده است.

عفونت مجدد و در پی آن ابتلای مجدد به بیماری کرونا یک مشکل اساسی و پر هزینه در همه‌گیری کووید-۱۹ است. این موضوع علاوه بر چرخش ویروس در جامعه و ایجاد جهش‌های جدید، ممکن است باعث مقاوم شدن ویروس نسبت به واکسن‌ها شود. بیش از ۹۰ درصد افراد مبتلا به بیماری کرونا ، حدود یک هفته پس از شروع علائم آنتی ‌بادی تولید می‌کنند و این آنتی ‌بادی ‌ها برای حداقل سه ماه در بدن ماندگاری دارد. ولی سوال این‌جاست که آیا افرادی که از بیماری کرونا بهبود یافته‌ است، در برابر عفونت مجدد با این ویروس ایمنی کامل دارد؟

بر همین اساس؛ پژوهشگران کمیته ساماندهی تحقیقات بیماری کرونا و گروه اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با تهیه یک گزاره‌برگ، احتمال عفونت مجدد، بستری مجدد و بازگشت مجدد ناشی از کووید-۱۹ را بررسی کردند. برای تهیه این گزاره‌برگ، با انجام یک مطالعه‌ مروری نظام‌مند و متاآنالیز، مقالات منتشر شده تا ششم مارس ۲۰۲۱ در پایگاه‌های داده معتبر جستجو شد و پس از بررسی مقالات ۲۵، مقاله که با سوال این تحقیق مرتبط بود، مورد بررسی قرار گرفت.

سرعت بسیار بالای انتقال گونه‌ دلتای ویروس کرونا

کودکان بیشتر ممکن است به گونه‌ دلتای ویروس کرونا مبتلا شوند و چون این موج به ‌سرعت واگیردار است بیشتر از چهار موج قبلی، درگیری را در کودکان افزایش داده و به تبع آن کودکان نیز در زنجیره انتقال کرونا قرار گرفته‌اند. به طور کلی علائم ویروس کرونا دلتا بیشتر گوارشی بوده و علائمی مانند حالت سرماخوردگی، گلودرد، اسهال، استفراغ، تب، بی اشتهایی و بی حالی ممکن است در کودکان مبتلا به کرونای دلتا دیده شود. البته سرفه کمتر دیده شده، اما با این حال اگر علائم شدت پیدا کند، می‌تواند ارگان‌های دیگر را هم درگیر کند و حتی موجب مسائل ریوی و تنگی‌نفس شود و به صورت عوارض التهابی بروز کند.

اگر در خانه یکی از افراد به کرونا مبتلا شود، پرهیز از انتقال ویروس به اعضای خانواده کار آسانی ‌نیست و در این میان رعایت برخی نکات کمک می کند خطر ابتلا و انتقال آن به کودکان و سنین کمتر کاهش یابد. بنابراین باید به منظور جلوگیری از انتشار ویروس در صورت ابتلای سایر افراد خانواده، کودکان را در همان خانه اما در اتاق جداگانه و با رعایت کامل پروتکل های بهداشتی نگهداری کنید.

در سویه های آفریقایی، انگلیسی و دانمارکی بیماری، بیشتر یک نوع جهش رخ داده اما در گونه‌ دلتای ویروس کرونا بیش از سه جهش اتفاق افتاده به صورتی که ماهیت آن با سایر سویه ها متفاوت شده و در گونه‌ دلتای ویروس کرونا سرعت انتقال بیشتر باعث می شود در بازه زمانی کمتر تعداد افراد بیشتری درگیر شوند. انجام به موقع واکسیناسیون روتین کودکان در مقابل بیماری های واگیر بسیار اهمیت دارد و می تواند از ابتلا به ویروس کرونای معمولی نیز پیشگیری کند. اما در کرونای نوع دلتا درصد درگیری کودکان نیز افزایش یافته است.

علائم دلتا کرونا

در نوع دلتا معمولا آبریزش بینی و گلودرد بیشتر مشاهده می شود و حتی در بزرگترها نیز نسبت به کرونای کلاسیک حس چشایی و بویایی را کمتر درگیر می کند. در شرایط فعلی هر کودکی که با ۲ یا سه نشانه از میان علائمی مانند گلودرد، آبریزش بینی، سردرد، بدن درد، سرفه، اسهال و استفراغ، بی‌اشتهایی مفرط و تنگی نفس مراجعه می کند حتما باید به کرونا مشکوک شد هرچند سایر ویروس‌ها نیز ممکن است این علایم را ایجاد کنند اما در شرایط پاندمیک و موج پنجم بیماری حتما باید به فکر کووید ۱۹ باشیم. ویروس کرونا ممکن است ارگان های مختلف بدن از پوست گرفته تا مغز را درگیر کند، همچنین عوارضی مانند درگیری مغز و بروز تشنج و کاهش سطح هوشیاری، تنگی نفس و افت اکسیژن خون و درگیری قلب و کلیه و کبد و ماهیچه ها را ایجاد کند.

اگر کودکی با علایم ابتلا به تب همراه با درگیری دو ارگان و افزایش التهاب مراجعه کند و سایر بیماری ها نیز رد شوند حتما به عارضه میسک -سندرم التهابی چند سیستمی- مشکوک می شویم که درمان های خاص خود را لازم دارد و کودک برای چندین هفته باید تحت نظر باشند. رعایت پروتکل های بهداشتی و واکسیناسیون همگانی راهکار اصلی کنترل بیماری است و باید با رعایت پروتکل ها زنجیره بیماری را قطع کرد تا کودکان و سایر اقشار جامعه در مقابل این بیماری محافظت شوند.

گونه‌ دلتای ویروس کرونا کدام گروهای سنی را بیشتر درگیر می کند؟

در گونه‌ دلتای ویروس کرونا ، هر فرد بیمار می تواند ویروس کرونا را به هشت تا ۱۲ نفر منتقل و آن ها را بیمار کند و قدرت سرایت پذیری آن سه برابر است. قدرت انتقال گونه یوهان ویروس کرونا به ازای هر یک بیمار دو تا پنج نفر و در گونه انگلیسی به ازای هر فرد بیمار تا هشت نفر بوده است. اما در گونه‌ دلتای ویروس کرونا ، هر فرد بیمار می تواند ویروس کرونا را به هشت تا ۱۲ نفر منتقل و آن ها را بیمار کند و قدرت سرایت پذیری آن سه برابر است. علائمی که در ویروس دلتا مشاهده می شود شدیدتر و قدرت مرگ و میر آن نسبت به گونه های انگلیسی و یوهان بیشتر است.

تا زمانی که ۹۰ تا ۹۵ درصد جامعه واکسن را دریافت نکرده باشند، از نظر ما ایمنی ایجاد نشده و حتی این افراد نباید ماسک ها را کنار بگذارند و در تجمعات شرکت کنند. در حال حاضر هیچ واکسنی به صورت ۱۰۰ درصد قدرت ایمنی را در افراد ایجاد نمی کند مگر اینکه ۱۰۰ درصد جامعه واکسن را دریافت کرده باشند و از سوی دیگر در تعدادی از افراد با وجود اینکه واکسن کرونا را دریافت کرده اند مشاهده شده که به علت سهل انگاری دوباره بعد از گذشت دو تا سه هفته بعد از تزریق به کرونا مبتلا شده اند و از آنجایی که آنتی بادی و آنتی ژن با یکدیگر در بدن آن ها وارد شده حال این افراد نیز بدتر شده است.

مهم ترین راه جلوگیری از ابتلا به دلتا ویروس

مهم ترین راه جلوگیری از ابتلا به دلتا ویروس(کرونای هندی) جلوگیری از حضور در تجمعات و دورهمی ها، استفاده از ماسک و رعایت فاصله گذاری اجتماعی است. گونه یوهان بیشتر افراد مسن، گونه انگلیسی افراد مسن و جوانان اما گونه دلتا، کودکان، جوانان و میانسالان را درگیر می کند. در حقیقت گونه دلتا بسیار جهش یافته و همه گروه های سنی را درگیر می کند.

گونه‌ دلتای ویروس کرونا نسخه ای از ویروس کرونا است که از ابتدای کشف آن در هند در بیش از 80 کشور دیده شده است. با توجه به داده های بهداشت عمومی انگلستان، نوع دلتا اکنون به صورت بالقوه مسئول بیش از 90 درصد موارد جدید در انگلستان است. در ایالات متحده، اعتقاد بر این است که عامل تقریبا 25 درصد از کل موارد جدید بیماری است، اما این درصد به سرعت در حال رشد است.

تاکنون درمان اختصاصی برای درمان ویروس کرونا یافت نشده و بنابر آخرین یافته های علمی و پزشکی برای نوع کرونای دلتا نیز درمان خاصی وجود نداشته و تفاوتی با نوع دیگر ویروس ندارد و همان داروهایی که برای انواع ویروس کرونا وجود دارد برای درمان نوع دلتا نیز مورد استفاده قرار می گیرد. طبق گزارشاتی که از این نوع بیماری دریافت شده علائم گونه‌ دلتای ویروس کرونا نسبت به گذشته کمی شدیدتر است و هنوز گزارشات کافی مبنی بر شدیدتر بودن علائم وجود ندارد. برای شدیدتر بودن علائم احتیاج به مطالعات بیشتری از سوی پزشکان و محققان است و می توان ادعا کرد که نوع دلتا هنوز اثبات شده نیست.