یک خبر خوب برای آنهایی که کرونا خفیف گرفته اند

نتایج یک تحقیق علمی جدید در دانشکدۀ پزشکی دانشگاه واشنگتن نشان می‌دهد افرادی که به صورت خفیف و یا بدون علامت به کرونا مبتلا می‌شوند آنتی بادی موجود در بدن آنها می‌تواند تا پایان عمرشان از آنها در برابر این بیماری ویروسی محافظت کند. این تحقیق نشان می دهد ایمنی افرادی که به نوع خفیف یا بدون علامت عفونت ویروسی کرونا مبتلا شده اند به احتمال زیاد تا پایان عمر آنها دوام دارد. نتایج یافته‌های جدید یک تحقیق علمی از سوی تیمی از محققان دانشگاه واشنگتن آمریکا روز گذشته (24 مه 2021) در نشریه علمی نیچر منتشر شده است.

بر اساس یافته‌های این تحقیق با وجودی که پیش‌تر گمان برده می‌شد ایمنی پس از ابتلا به کرونا خفیف تنها چند ماه دوام دارد، اما تحقیق جدید شواهدی به دست آورده که حاکی از ایمنی طولانی مدت افراد مبتلا به نوع خفیف یا بدون علامت ویروس کروناست.

ایمنی پس از ابتلا به کرونا طولانی مدت است یا نه؟

دکتر “علی البدی” یکی از اعضای تیم تحقیق دانشگاه واشنگتن در این زمینه گفت:”پاییز گذشته گزارش هایی وجود داشت که آنتی‌بادی‌ها پس از آلوده شدن به ویروس عامل بیماری کرونا به سرعت از بین می‌روند و این تفسیر وجود داشت که ایمنی پس از ابتلا به کرونا طولانی مدت نیست.”

او افزود:” اما این برداشتی غلط از داده‌ها است. پایین آمدن سطح آنتی‌بادی پس از عفونت حاد طبیعی است و به صفر نمی رسد. سلول‌های تولید کنندۀ آنتی بادی با وجود کاهش آنتی بادی در سطح خون در بدن افراد مبتلا شده می‌مانند. ما سلول های تولید کننده آنتی بادی را در افرادی یافتیم که 11 ماه از بیماری آنها گذشته بود. این سلول‌ها تا پایان عمر افراد در بدن آنها می‌مانند و آنتی بادی تولید می‌کنند و این شواهدی محکم برای مصونیت طولانی مدت است.”

سلولهای پلاسمای طولانی مدت

او افزود:” در طی یک عفونت ویروسی سلول های ایمنی تولید کننده آنتی بادی به سرعت تکثیر شده و در خون گردش می کنند و باعث افزایش سطح آنتی بادی در بدن می شوند. با برطرف شدن عفونت، بیشتر این سلول ها از بین می روند و سطح آنتی بادی خون کاهش می یابد؛ اما جمعیت کوچکی از سلولهای تولید کننده آنتی بادی به نام “سلولهای پلاسمای طولانی مدت” به مغز استخوان مهاجرت کرده و در آن مستقر می شوند؛ جایی که آنها به طور مداوم سطح پایین آنتی بادی را در جریان خون ترشح می کنند تا از بدن در برابر مواجهه احتمالی دوباره با ویروس محافظت کنند.”

این تحقیق جدید نشان می دهد افرادی که کرونا خفیف یا بدون علامت گرفته اند احتمال آلوده شدن دوباره آنها به این ویروس بسیار کمتر از حد تصور گذشته است. تحقیق این تیم روی 77 داوطلبی بوده که پیشتر به ویروس کرونا خفیف مبتلا شده بودند و تنها 6 نفر از آنها در بیمارستان بستری شده بودند. در این تحقیق در فواصل 3 ماهه سطح آنتی بادی ویروس در خون افراد داوطلب مورد بررسی قرار گرفته است.

نمونه مغز استخوان

در کنار آزمایش های خون تیم تحقیق در فواصل 7 ماه پس از بهبودی تیم داوطلب، از 18 نفر از آنها نمونه مغز استخوان گرفتند و از 5 نفر از این افراد دوباره پس از 4 ماه نمونه دوم مغز استخوان گرفته شد. دانشمندان تیم تحقیق همچنین از 11 نفر از افرادی که به ویروس کرونا مبتلا نشده بودند نیز نمونه مغز استخوان گرفته و نتایج یافته‌ها را با یکدیگر مقایسه کرده است.

در این مقایسه دانشمندان تیم تحقیق در نمونه مغز استخوان 15 نفر از 19 داوطلب سلول تولید کننده آنتی‌بادی ویروس کرونا یافتند. این سلول ها همچنین در نمونه گیری از 5 داوطلبی که نمونه دوم آزمایش مغز استخوان نیز داده بودند مشاهده شد. تیم تحقیق در نمونه مغز استخوان هیچ یک از 11 داوطلبی که پیشتر به کرونا مبتلا نشده بودند، سلول آنتی‌بادی ساز کرونا مشاهده نکردند.

دکتر “علی البدی” در این باره می‌گوید:” افرادی كه کرونای خفیف می‌گیرند در اغلب موارد دو تا سه هفته پس از عفونت، ویروس از بدن آنها پاک می‌شود، بنابراین 7 یا 11 ماه پس از عفونت هیچ ویروسی قادر به دور زدن ایمنی فعال بدن نخواهد بود و سلول‌های آنتی‌بادی ساز تقسیم نمی شوند. آنها به آرامی در مغز استخوان نشسته و آنتی‌بادی ترشح می‌کنند. آنها از زمان برطرف شدن عفونت به صورت نامحدودی این کار را می‌کنند.”

محققان معتقدند افرادی که آلوده شده‌ و علایمی نداشته‌اند یا علایم آنها خفیف بوده در برابر ویروس کرونا مصونیت طولانی مدت- احتمالا به اندازۀ طول عمرشان- خواهند داشت. این نظریه را اما هنوز نمی‌توان به افرادی که به عفونت شدید ویروس کرونا مبتلا شده‌اند تعمیم داد.

چرا کرونا در برخی افراد به صورت شدید است و در برخی به صورت خفیف بروز می یابد؟

عامل این بیماری، ویروس SARS-CoV-2 است که تا ماه جولای همان سال، 12 میلیون نفر در سراسر جهان آلوده به آن آلوده شدند. محققان کشور در پژوهشی مروری که با استفاده از منابع معتبر مختلف انجام شده است، دلیل ابتلای افراد به انواع شدید یا خفیف کرونا را توضیح داده‌اند. مارس سال 2020 بود که سازمان بهداشت جهانی یا WHO، شیوع بیماری کووید-19 را یک همه‌گیری جهانی یا پاندمی اعلام کرد.

عامل این بیماری، ویروس SARS-CoV-2 است که تا ماه جولای همان سال، 12 میلیون نفر در سراسر جهان آلوده به آن آلوده شدند. اما از همان زمان تاکنون، سوالی اساسی ذهن بسیاری از مردم و متخصصان را به خود مشغول داشته است؛ این‌که چرا اثرات عفونت ناشی از این بیماری در گروهی از بیماران شدید و تهدیدکننده زندگی است، درحالی‌که برخی دیگر هیچ علامت خاصی نداشته و یا در بدترین حالت، بیماری خفیفی را تجربه می‌کنند.

تنها 20 درصد مبتلایان کرونا به بیمارستان مراجعه کرده اند

به گفته محققان، علائم معمول بیماری فوق معمولاً شامل تب، سرفه، تنگی نفس و از دست دادن بویایی و چشایی هستند که گاه با موارد دیگری مثل درد عضلانی، گلودرد، خلط و قرمزی چشم همراه هستند. مطالعات نشان می‌دهند که تنها حدود 20 درصد از مبتلایان به کرونا برای معالجه به بیمارستان مراجعه می‌کنند و در حدود 5 درصد نیز دچار پنومونی یا ذات‌الریه شده، علائم شدیدی از خود نشان می‌دهند و به اکسیژن نیاز دارند. همچنین بیمارانی که به نوع شدیدی از بیماری فوق مبتلا می‌شوند، طیفی وسیع از علائم ازجمله التهاب مغز یا آنسفالیت را نیز دارند که به سردرگمی و کاهش هوشیاری منجر می‌شود.

این موضوع مهم، موجب شده که تیمی پژوهشی از دانشگاه تربیت مدرس در مطالعه‌ای مروری به موشکافی مطلب پرداخته و دلایل آن را بیابند. در این مطالعه علل بروز انواع شدید و خفیف بیماری کووید 19 در افراد مختلف بررسی شده است. آن‌ها برای این انجام این مطالعه مروری، مقالات معتبر نمایه شده در پایگاه‌های اطلاعاتی لاتین و گزارش‌های سازمان‌های معتبر بهداشتی را جمع‌آوری کرده و به شکل علمی، ارزیابی کرده‌اند. بنابر نتایج این تحقیق، یکی از مهم‌ترین عوامل در این خصوص، میزان ویروس ورودی به بدن است.

به‌طور متوسط تعداد ذرات ویروسی مورد نیاز برای ایجاد عفونت به «دوز عفونی» معروف است که با توجه به سرعتی که بیماری کرونا در حال گسترش است، نسبتاً کم است و در برخی منابع، 1000 ذره ویروسی ذکر شده است. همچنین به گفته مهرداد روانشاد، محقق گروه ویروس‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس و همکارانش، «ویروس کرونا، یک ویروس RNA تک رشته است که توانایی جهش سریعی دارد و این جهش‌ها می‌توانند به گسترش راحت‌تر و بیماری شدیدتر منجر شوند».

تنوع ژنتیکی و سیستم ایمنی در شدت کرونا تاثیر دارد

عامل دیگری که به اعتقاد مجریان این تحقیق در بروز انواع شدید یا خفیف بیماری کرونا مؤثر است، تنوع ژنتیکی و سیستم ایمنی افراد گوناگون است. در این خصوص محققان فوق می‌گویند: «تنوع ژنتیکی و پیشینه قومی می‌تواند در شدت بیماری کرونا تأثیرگذار باشد. از طرفی به نظر می‌رسد افرادی که به بیماری شدید مبتلا هستند، پاسخ ایمنی تغییریافته را حتی در مراحل اولیه بیماری نشان می‌دهند. آن‌ها سلول‌های ایمنی در گردش کمتری دارند، که قادر نیستند ویروس را به‌طور مؤثر کنترل کنند و در عوض از یک التهاب شدید ناشی از عاملی به نام سایتوکین رنج می‌برند».

روانشاد و همکارانش ضمن اشاره به عامل بیماری‌های زمینه‌ای و داروهای مرتبط با آن‌ها که خود در تضعیف سیستم ایمنی نقش دارند، جنسیت را نیز از عوامل مهم تأثیرگذار بر شدت بیماری کرونا برشمرده‌اند. به اعتقاد آنان، «درحالی‌که به نظر می‌رسد مردان و زنان با میزان تقریباً یکسانی به کرونا مبتلا می‌شوند، در اکثر کشورها نسبت یا درصد میزان مرگ‌ومیر در مردان بیشتر است و این موضوع احتمالاً به دلیل عادت‌های ناسالم و شیوه زندگی نامناسبی است که در مردان بیش از زنان وجود دارد.

برای مثال :

مصرف مشروبات الکلی به تضعیف سیستم ایمنی و افزایش حساسیت به بیماری‌های دستگاه تنفس و ذات‌الریه منجر می‌شود. همچنین مصرف دخانیات در آقایان بیشتر از خانم‌هاست که این امر موجب بروز بیماری‌های ریوی و کاهش تحمل و توانایی بدن در مقابله با اثرات بسیار مخرب ویروس در ریه و سایر ارگان‌های بدن می‌شود».

این محققان با توجه به این نتایج، مناسب‌ترین استراتژی در شرایط نبود واکسن و درمان مناسب را، کاهش سرعت انتشار ویروس و به حداقل رساندن تعداد افرادی که مستعد ابتلا به بیماری شدید هستند دانسته‌اند و اشاره کرده‌اند: «با توجه به اهمیت بالای عفونت کووید و ارتباط مستقیم فاکتورهای میزبانی با شدت بیماری، لازم است سیاستمداران و مدیران اجرای پروژه پرونده سلامت ایرانیان را فعال کنند، تا نه‌تنها افراد مستعدتر به بیماری شدید شناسایی شوند، بلکه مدیریت درمانی مناسب‌تری برای فرد اتخاذ شود». این یافته‌های علمی پژوهشی را فصلنامه «پژوهش‌های آسیب‌شناسی زیستی» متعلق به دانشگاه تربیت مدرس منتشر کرده است.

کرونا تا کنون چند میلیون انسان را کشته است؟

سازمان بهداشت جهانی خود اذعان کرده که آمار رسمی فوتی های کرونا واقعی نیست و این سازمان تنها آمار اعلامی کشورها را جمع بندی می کند. آمار رسمی جهانی فوتی های کرونا به مرز 4.5 میلیون نفر نزدیک می شود و هر روز به طور متوسط و میانگین 10 هزار نفر بر آمار جهانی فوتی های کرونا اضافه می شود، این در حالی است که طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی برای به دست آوردن آمار واقعی مرگ و میرهای کرونا احتمالا این رقم را باید در عددی دیگر که گاه حتی تا 3 برابر هم گفته شده، ضرب کرد و به عدد واقعی رسید.

برآورد و مطالعه اخیر دانشگاه واشنگتن هم حاکی از شکاف بین آمار رسمی فوتی ها و آمار واقعی است و این عدد بین 2 تا 3 برابر آمار رسمی می شود. طبق برآورد این مطالعه، روزانه به طور متوسط 30 هزار نفر در جهان بر اثر ابتلا به ویروس کرونا جان می بازند در حالی که بر اساس آمارهای سازمان بهداشت جهانی که نتیجه جمع بندی آمارهای رسمی دولت هاست، روزانه حدود 10 هزار کرونایی در جهان جان می بازند.

سیستم کنونی اعلام آمار رسمی فوتی های کرونا

سیستم کنونی اعلام آمار رسمی فوتی های کرونا بدین گونه است که نظام های بهداشتی کشورهای مختلف دنیا روزانه ارقام رسمی فوتی های خود را اعلام رسمی می کنند و سازمان بهداشت جهانی این اعداد اعلامی را جمع زده و آمار کلی روزانه را به روز می کند.

حتی خود سازمان بهداشت جهانی اذعان داشته که آمار رسمی فوتی های کرونا واقعی نیست و برای یافتن آمار واقعی باید داده های مختلف مبنی بر تاثیرات غیرمستقیم همه گیری کرونا بر افزایش مرگ و میرهای ثبت شده در کشورهای مختلف دنیا را تحلیل و بررسی کرد و پس از کسر میانگین فوتی های روزانه یا سالانه کشورها از آمار رسمی می توان به عددی دست یافت که احتمالا عدد واقعی مرگ و میرهای ناشی از کروناست. این مساله حتی در کشورهایی پیشرفته و با اقتصادهای پیشرو نیز صادق است و طبق تخمین ها در کشورهایی چون ایالات متحده آمریکا و بریتانیا نیز آمار واقعی فوتی های کرونا احتمالا 30 تا 40 درصد بیشتر از موارد رسمی است.

وضعیت فوتی های کشورهای حوزه های مدیترانه شرقی، آفریقا و مرکز و جنوب آسیا

در بسیاری از کشورهای حوزه های مدیترانه شرقی، آفریقا و مرکز و جنوب آسیا هم اطمینان چندانی به واقعی بودن آمارهای رسمی اعلام شده درباره فوتی های کرونا نمی توان داشت چرا که حتی در وضعیت عادی اوضاع دهها کشور در این منطقه از جمله کشورهایی چون یمن، عراق، سوریه، افغانستان، سومالی، کنگو، و… به دلیل جنگ داخلی و پدیده دولت های ورشکسته و اوضاع نابسامان داخلی و یا فقر شدید و کمبود امکانات بهداشتی و پزشکی به قدری نابسامان است که مساله کرونا شاید برای گروهی از این کشورها در رده چهارم یا پنجم اولویت های اصلی نیز نباشد.

در بسیاری از این کشورها هیچ خبری از واکسیناسیون عمومی، رعایت موازین و پروتکل های بهداشتی و حساسیت افکار عمومی در پیگیری روزانه آمار فوتی های کرونا و.. وجود ندارد در حالی که ویروس کرونا به دلیل رفت و آمدها و ارتباطات انسانی از طریق دستگاه فوقانی تنفسی انسان ها به راحتی مرزها را درمی نوردد و مرز ومحدوده نمی شناسد و بسیار بعید است که در نقطه ای از دنیا نشانی از ویروس و تاثیرات مخرب آن بر سلامت انسان ها نتوان یافت.