یکی از سرطان‌های شایع زنان سرطان دهانه رحم است . امروزه با برنامه غربالگری منظمی که در اکثر کشورها انجام می‌شود، شناسایی موارد جدید آن کاهش یافته و سریعتر انجام می شود.
سرطان دهانه رحم چیست؟
قبل از شروع مطالب ابتدا باید ببینیم که سرطان دهانه رحم چیست؟
سرطان دهانه رحم نوعی سرطان است که از دهانه رحم شروع می‌شود. دهانه رحم یک استوانه توخالی است که قسمت پایینی رحم را به واژن متصل می‌کند. اکثر سرطان‌های دهانه رحم در سلول‌های سطح دهانه رحم شروع می‌شوند.
سرطان دهانه رحم یکی از علل رایج مرگ‌ومیر در میان زنان آمریکایی بود. اما از زمانی که تست‌های غربالگری به طور گسترده در دسترس قرار گرفت، دیگر این‌گونه نیست.
علل سرطان رحم
علت اصلی سرطان رحم در اکثر موارد ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است. این ویروس باعث ایجاد زگیل تناسلی می‌شود.
حدود 100 گونه مختلف از HPV وجود دارد، اما فقط برخی از آن‌ها باعث سرطان دهانه رحم می‌شوند. دو نوع که بیشتر باعث سرطان می شوند HPV-16 و HPV-18 هستند.
HPV همچنین می‌تواند سرطان‌های دیگری در زنان و مردان یوجود آورد:
- سرطان دهانه واژن
- سرطان واژن
- سرطان آلت تناسلی
- سرطان مقعد
- سرطان رکتوم
- سرطان حنجره
HPV یک عفونت بسیار شایع است.
علائ مسرطان دهانه رحم چیست؟
با توجه به اینکه تشخیص زودرس می‌تواند باعث درمان کامل شود، حال بهتر است به این بپردازیم که سرطان دهانه رحم چه علائمی دارد.
بسیاری از افراد در مراحل پایانی سرطان بیماری خود را تشخیص می دهند. چرا که علائم ظاهری سرطان دهانه رحم تنها در مراحل پایانی ایجاد می‌شود. هنگامی که علائم ظاهری سرطان دهانه رحم ایجاد می‌شود، در اغلب موارد با شرایط رایجی مانند دوره‌های قاعدگی و عفونت‌های دستگاه ادراری (UTIs) اشتباه گرفته می‌شوند.
علائم سرطان دهانه رحم در زنان یائسه و غیر یائسه عبارت‌اند از:
- خونریزی غیرمعمول، مانند بین قاعدگی، بعد از رابطه جنسی یا بعد از یائسگی
- ترشحات واژن که ظاهر یا بویی متفاوت از معمول دارند.
- درد در لگن
- تکرر ادرار
- درد در هنگام ادرار
اگر متوجه هر یک از علائم سرطان دهانه رحم در زنان یائسه و یا غیر یائسه شدید، برای معاینه به پزشک زنان مراجعه کنید.
آیا سرطان دهانه رحم یک بیماری قابل درمان است؟
سرطان دهانه رحم در صورتیکه زود تشخیص داده شود، قابل درمان است. چهار درمان اصلی روی این بیماری عبارتند از:
- عمل جراحي
- پرتو درمانی
- شیمی درمانی
- درمان هدف دار
گاهی اوقات نیاز است این درمان‌ها با هم ترکیب شوند تا اثربخشی بیش‌تری داشته باشند.
عمل جراحي
هدف از عمل جراحی حذف کامل تومور است. گاهی اوقات پزشک می‌تواند فقط ناحیه‌ای از دهانه رحم را که حاوی سلول‌های سرطانی است، جراحی کند و بردارد. برای تومورهایی که گسترده‌تر شده‌اند، جراحی ممکن است شامل برداشتن دهانه رحم و سایر اندام‌های لگن نیز باشد.
پرتو درمانی
تابش پرتوهای پرانرژی اشعه ایکس، سلول‌های سرطانی را از بین می‌برد. پرتوها را می‌توان با استفاده از یک دستگاه که بیرون از بدن قرار دارد، به تومورها تاباند یا اینکه می‌توان آن را از داخل بدن با استفاده از یک لوله فلزی که در رحم یا واژن قرار داده شده است، منتشر کرد.
شیمی‌درمانی
در روش شیمی‌درمانی از داروها برای از بین بردن سلول‌های سرطانی در سراسر بدن استفاده می‌کنند. پزشکان این درمان را به صورت چرخه‌ای انجام می‌دهند. در افراد مبتلا، شیمی‌درمانی در یک دوره انجام می‌شود. سپس درمان متوقف خواهد شد تا به بدن فرصت داده شود تا بهبودی خود را بدست أورد.
درمان هدفمند
بواسیزوماب (آواستین) یک داروی جدیدتر است که به روشی متفاوت از شیمی‌درمانی و پرتودرمانی عمل می‌کند. این دارو رشد رگ‌های خونی جدیدی را که به رشد و بقای سرطان کمک می‌کنند، مسدود می‌کند. این دارو اغلب همراه با شیمی درمانی تجویز می‌شود.
مراحل سرطان دهانه رحم
پس از تشخیص، باید مرحله سرطان تعیین شود. مرحله سرطان دهانه رحم نشان می‌دهد که آیا سرطان گسترش یافته است یا خیر، اگر چنین است، تا چه حد گسترش یافته است. مرحله بندی سرطان می‌تواند به پزشک کمک کند تا درمان مناسب را برای بیمار پیدا کند.
سرطان دهانه رحم شامل چهار مرحله است:
- تومور کوچک است. ممکن است به غدد لنفاوی سرایت کرده باشد. به سایر قسمت‌های بدن سرایت نکرده است.
- تومور بزرگ‌تر است. ممکن است در خارج از دهانه رحم یا به غدد لنفاوی گسترش یافته باشد. هنوز به سایر قسمت‌های بدن نرسیده است.
- سرطان به قسمت پایین واژن یا لگن گسترش یافته است. ممکن است حالب‌ها را مسدود کند. به سایر قسمت های بدن سرایت نکرده است.
- سرطان ممکن است در خارج از لگن به اندام‌هایی مانند ریه‌ها، استخوان‌ها یا کبد گسترش یافته باشد.
آیا سرطان دهانه رحم کشنده است؟
برای پاسخ این سوال که آیا سرطان دهانه رحم کشنده است؟ باید گفت مانند هر سرطان دیگری اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شود، خطرناک نیست و به خوبی درمان می‌شود. اما اگر دیر تشخیص داده شود، طول عمر بیماران سرطان دهانه رحم بسیار کاهش می‌یابد.
طول عمر بیماران سرطان دهانه رحم نیز مانند سرطان‌های دیگر با شاخص بقای ۵ ساله تخمین زده می‌شود. در افرادی که در مراحل اولیه تشخیص داده می‌شوند، بقای ۵ ساله 92 درصد است.
پس از گسترش سرطان در ناحیه لگن، میزان بقای 5 ساله به 56 درصد کاهش می‌یابد. اگر سرطان به نقاط دوردست بدن گسترش یابد، بقای ۵ ساله به ۱۷ درصد کاهش می‌یابد.
تست های تشخیصی سرطان دهانه رحم
پاپ اسمیر؛ آزمایشی است که پزشکان برای تشخیص سرطان دهانه رحم از آن استفاده می‌کنند. برای انجام این آزمایش، پزشک نمونه‌ای از سلول‌ها را از سطح دهانه رحم جمع‌آوری می‌کند. این سلول‌ها به آزمایشگاه فرستاده می‌شوند تا از نظر تغییرات پیش‌سرطانی یا سرطانی آزمایش شوند.
اگر این تغییرات وجود داشته باشد، پزشک ممکن است کولپوسکوپی را پیشنهاد کند که یک روش برای معاینه دهانه رحم است.
خدمات پیشگیرانه ایالات متحده برنامه غربالگری زیر را برای زنان بر اساس سن توصیه می کند:
- سنین 21 تا 29 سال: هر 3 سال یک بار آزمایش پاپ اسمیر انجام دهند.
- سنین 30 تا 65 سال: هر 3 سال یک بار آزمایش پاپ اسمیر انجام دهند، هر 5 سال یک بار آزمایش HPV پرخطر (hrHPV) یا هر 5 سال یک بار آزمایش پاپ اسمیر به همراه hrHPV انجام دهند.
